|
WYBITNI POLACY W PRUSACH WSCHODNICH
Część I
Mikołaj Rej (1505 – 1569)
Wybitny
pisarz polski, tłumacz psalmów, działacz ruchu reformacyjnego
. Często bywał w
Królewcu, korespondował z księciem Albrechtem. Jego syn
wychowywał się
na książęcym dworze, razem z młodym Albrechtem Fryderykiem.
Drukował swoje książki także w Królewcu.
Abraham Kulwieć
(Culvensis) – ( ok. 1510 – 1545
)
Współtworzył Uniwersytet w Królewcu i jako
pierwszy nim kierował.
Wykładał języki grecki i hebrajski. Zasłynął
jako działacz reformacyjny, był
autorem najstarszej konfesji
(wyznania wiary) protestanckiej w Polsce.
Stanisław
Rafajłowicz (Rapagelanus, Rapagelanus, Rapagelan, Rapagelanas)
-(ok.1485 – 1545).
Pierwszy profesor teologii na uniwersytecie w
Królewcu, wykładał po polsku, po
łacinie i litewsku, także grekę i hebrajski.
Miał wkład w rozwój polskiego
ruchu wydawniczego w Królewcu; w rozwój kultury
polskiej i litewskiej. Urodzony
na Litwie, zmarł w Królewcu.
Jan Seklucjan (ok.1510
– 1578)
Urodzony w Sieklukach koło Radomia. Pisarz,
tłumacz i nakładca, działacz reforma-
cyjny, pionier polskiej książki w Prusach
Książęcych. Pozyskał kościół św.Mikołaja
na Kamiennej Grobli w Królewcu dla polskich i
litewskich ewangelików, ponad 30
lat był kaznodzieją polskim w tym kościele.
Stanisław Murzynowski
(ok.1528 – 1553)
Wybitny pisarz, tłumacz i działacz reformacyjny.
Twórca ortografii polskiej,
zasłużony dla języka polskiego. Przełożył na
nasz język „Nowy Testament”.
Od 1549 mieszkał w Królewcu.
Jan Kochanowski (1530 –
1584)
- najwybitniejszy poeta polskiego renesansu,
dworzanin i stypendysta księcia
Albrechta Hohenzollerna. Drukował swoje utwory
także w Królewcu – zamiesz-
czano je w kancjonałach (śpiewnikach
religijnych), cieszyły się wielką
popularnością wśród mieszkańców Prus.
Marcin Kwiatkowski
(Quiatkovius) – (zmarł ok.1585)
Pisarz, polski tłumacz pism religijnych. Był
dworzaninem króla polskiego Zygmunta
Augusta, potem rezydentem u Szafrańców,
nastepnie wychowawcą synów księcia
Albrechta i jego sekretarzem do spraw
polskich.
Jan Radomski
(zm.1572)
Pastor
polsko-ewangelicki, znakomity tłumacz i współpracownik
Maleckiego. Na
polecenie
księcia Albrechta tłumaczył niemieckie pisma religijne na polski
oraz robił
korekty
polskich tekstów w drukarni Jana Daubmanna w Królewcu,
jednocześnie
sprawował
obowiązki duszpasterskie w Łynie i Nidzicy na Mazurach.
Szymon Rippius (1575 –
1648)
Urodzony w Działdowie, pedagog i prawnik. W
latach 1603-1612 uczył w szkole
królewieckiej, w Knipawie Potem pracował
jako prawnik w radzie miejskiej.
Napisal
rozprawę o języku polskim.
Marcinkowski
Polski
pisarz reformacyjny, dworzanin króla Zygmunta Augusta. Uczył
księcia
Albrechta
języka polskiego . Od 1565 tłumacz i sekretarz do spraw
polskich na
jego
dworze w Królewcu.
Wawrzyniec Discordia
(Laurentius de Prasnich) (zm. ok. 1566)
Kaznodzieja
nadworny króla Zygmunta Augusta, wybitny działacz reformacyjny.
Jakiś czas
przebywal w Królewcu.
Denhoff Ernest Magnus
(1581 – 1642)
Syn
Gerarda. Gubernator Prus, wojewoda parnaski. Sprawował różne
misje
Dyplomatyczne. Jako posel królewski uczestniczył w sejmikach
pruskich.
Hieronim Roth (1606
-1678)
Przywódca
opozycji mieszczańskiej w Prusach Książęcych, zwolennik
zjednoczenia
ich
trwałego z Polską. Pochodził z Knipawy (stała się z czasem
handlową dzielnicą
Królewca.
Był jednym z piętnaściorga dzieci Hieronima – burmistrza
Knipawy.
Król Jan
Kazimierz nadał mu szlachectwo, popieral jego zaangażowanie
przeciwko
kurfirstowi, obiecywal obywatelom Królewca pomoc , ale nie
dotrzymal slowa.
Książę
pruski uwięził Rotha w Piławie w w 1662 r.,potem przewieziono
go do
Kołobrzegu,
Kostrzynia i twierdzy Peitz k/Magdeburga, gdzie zmarł w 1678 r.
Jerzy Ossoliński (1595 –
1650)
-namiestnik
króla polskiego Władysława IV w Prusach Książęcych. Sprawowal tu
rządy w
imieniu króla , uczestnczył w pruskim sejmie stanowym. Z czasem
został
kanclerzem
koronnym i najpotężniejszym człowiekiem w Rzeczypospolitej.
Aaron
Aleksander Olizarowski (ok.1610 – przed 1659).
Lekarz i
prawnik, filozof i teolog - profesor Akademii Wileńskiej. Był
jednym
z
pierwszych, którzy otrzymali tytuł doktorski na Albertynie.
Ważna postać w nauce
polskiej
tamtych czasów.
Józef
Naronowicz-Naroński (przed 1615 – 1678).
-inżynier , geograf, matematyk,i kartograf,
autor map Prus Książęcych; arianin.
Wykonał mapy
obszarów nad Dnieprem, Dzikich Pól, Polesia Kijowskiego, Litwy.
Ostatni
okres życia – od roku 1663 – poświęcił służbie u księcia .
Wykonał mapy
Wszystkich
starostw Prus Książęcych i mapę całego kraju. Oto wykonane
przez
niego mapy:
1) Balga (Bałga -Wiesiełoje) , 2) Brandenburg
(Brandenburg-
Uszakowo) , 3) Preussisch.Eylau
(Iławka Pruska –Bagrationowsk) -
Bartenstein
(Bartoszyce), 4) Barten (Barciany), 5) Angerburg
(Węgorzewo),
6)
Johannisburg (Pisz), 7) Loetzen (Giżycko), 8) Lyck
(Ełk), Oletzke (Olecko),
Rein (Ryn)
– Neuhof (Zelki), 11) Rastenburg (Kętrzyn), 12) Sechsten
(Szestno),
13)
Gerdauen (Gierdawy - Żeleznodorożnyj), 14)
Fischhausen (Rybaki- Primorsk),
15)
Schaaken, Liskaschaken (Szaki, Liska - Kariernoje) –
Neuhausen (Neuhausen-
Guriewsk) – Laptau (Laptau - Muromskoje) - Grunhoff
(Grunhoff-
………………) – Rudau (Radau - Mielnikowo) – Powunden
(Powunden-
………………),
16) Labiau (Labiawa - Polesk) , 17) Tapiau (Tapiawa
–
Gwardiejsk ), 18) Tillsitt (Tylża – Sowietsk 19)
Insterburg (Wyustruć –
Czerniachowsk) – Georgenburg (Georgenburg – Majowka)
– Saalau (Ziele –
Kamienskoje), Ragnitt (Ragneta - Nieman), 20)
Memel (Kłajpeda - Klajpeda),
22)
Waldau (Waldau - Nizowoje),
Caymen
(…………. - Zareczje) …i inne.
Napisał
także ksiegi o historii Polski, podręcznik matematyki, dzieło
o
fortyfikacjach w Prusach Książęcych.
Celestyn Myślęta
(Mislenta) (1588 – 1653)
Uczony
światowej sławy - teolog, orientalista, jeden z nielicznych w
tamtych
czasach
znawców ludów starożytnych. Urodzony w Kutach pod Węgorzewem,
Kształcił
się w Węgorzewie, Królewcu, Wittenberdze i Lipsku. Wykładał na
różych
uniwersytetach europejskich. Profesor teologii i języka
hebrajskiego
na
Albertynie. Był też proboszczem w na Knipawie w Królewcu.
Siedmiokrotnie
wybierano
go na rektora uniwersytetu królewieckiego.. Był także
wizytatorem
szkoły w
Ełku. Ogłosił kilka prac teologicznych, wydal dzieło o religii
dawnych
Prusów.
Maciej
Vorbek-Lettow (1593 – 1663)
Nadworny
lekarz króla polskiego Władysława IV; pamiętnikarz. Bywał
kilkakrotnie
u jego
boku w Królewcu. Pelnił tez rózne funkcje publiczne. Po śmierci
króla znów
znalazł
się w Królewcu – podczas wojny moskiewskiej.w i „potopu
szwedzkiego”
w latach
1655 -56 1655 -56. Pamiętniki jego są ważnym źródłem wiedzy o
tamtych
czasach.
Bogusław
Radziwiłł (1620 – 1669)
Magnat – koniuszy litewski, namiestnik
elektora w Prusach Książęcych; posłował
na sejmy
polskie, wspomagał ewangelików polskich na Litwie i w Prusach. W
1668
r.
przekazał swój księgozbiór bibliotece zamkowej w Królewcu. On i
jego żona
pochowani
byli w katedrze na Knipawie.
Samuel Przypkowski (1592 – 1670)
Arianin,
jeden z najwybitniejszych polskich teologów i filozofów,
publicysta sek-
retarz
elektora Fryderyka Wilhelma. Pochodził z Ziemi Krakowskiej. Z
racji
wszechstronnego wykształcenia nazywany był „Światłem
Polski i Europy”. Był
założycielem wydawnictwa emigracyjnego pt. „Bibliotheca Fratrum
Polonorum”
Albrecht Kalkstein
(1592 – 1667).
Urodzony w
Królewcu szlachcic pruski,generał, „przywódca opozycji
przeciwko
suwerenności kurfirsta, zwolennik zwierzchnictwa Polski nad
Prusami. Miał mająt-
ki :
Knauten koło Królewca, Wogau k/Iławki Pruskiej (Bagra-
tionowska)
i inne.
Był strostą Olecka (Oletzke).. Posłował
do krola Jana Kazimierza
o
ograniczenie władzy wielkiego księcia., za co był więziony.
Chrystian Kalkstein-Stoliński (ok.
1630 – 1672)
Pułkownik
polski, przywódca opozycji antyelektorskiej w Prusach, zwolennik
zjednoczenia Prus z Polską. Po skonfiskowaniu dóbr w tym kraju,
czynnie działał
w Polsce –
Polskę nazywał ojczuzną i opiekunką stanow pruskich . Ludzie
elektora
porwali go
podstepnie w Warszawie; torturowany i ścięty w Kłajpedzie.
Zbigniew Morsztyn
(przed 1629 – 1689)
Arianin, wybitny poeta polski XVIII
w., miecznik mozyrski, dworzanin
księcia Bogusława i Ludwiki Radziwiłłów.Mieszkał w Rudówce na
Mazurach.
Pełnił
urząd radcy elektora, przewodniczył społeczności ariańskiej w
Prusach.
Fryderyk
Reussner (Reusner) (1642 -1678)
Wydawca i drukarz w Królewcu; wydawałdruki niemieckie, polskie,
łacińskie
i
niemieckie (głównie: polskie książki religijne dla
ewangelików). Był nadwor-
nym
im uniwersyteckim typografem. Od Jana III Sobieskiego otrzymał
przywilej
-
monopol na pewne wydawnictwa oraz wyłączne prawo ich druku i
sprzedaży .
Synowie kontynuowali jego działalność – wydawali druki polskie i
litewskie.
Denhoff Ernest
(zm.1693)
Wojewoda malborski, służył Janowi
III Sobieskiemu. Wchodził w skład komisji
rozsądzającej spór między Polską a księciem pruskim.
Samuel Suchodolski
(zm.1697)
Arianin. Znakomity kartograf i
inżynier. Był prawdopodobnie współpracowni-
kiem
Narońskiego, kontynuowal jego prace. Opracował mapę księstwa
pruskiego.
Jego
dziełem jest projekt systemu kanałów, które miały połaczyć
jeziora mazur-
skie z
rzeką Pregołą i Bałtykiem. Zajmował się także budową wodociągów
- np.
w
Węgorzewie.
Jan Władysław Suchodolski (Suchodolec) (zm.1751)
Syn Samuela. Również kartograf i
inżynier.Opracował mapy kilku powiatów
Prus
Wschodnich oraz wielką mapę całych Prus (wydana w Królewcu).
Jako
Królewsko-pruski inspektor stawów zajmował się projektowaniem i
budową
stawów,
kanałów i śluz. Wynalazł przyrząd do pomiarów dla architektów.
Karol Fryderyk Mulle
(zm.1751)
Nauczyciel języka polskiego, autor
podręczników do naulki języka..Urodzony
W
Berlinie, kształcił się w Gdańsku. W Warszawie był profesorem
filozofii
w
gimnazjum. Potem studiowal na Albertynie, był nauczycielem
języka polskiego
w
szkole miejskiej w Królewcu oraz tłumaczem przysięgłym przy
wszystkich
sądach w
tym mieście. Wydawał gazetę polską p.t.”Publiczna relacja o tym,
co się
temi
czasy na świecie dzieje”. Opracował obszerną gramatykę języka
polskieg
Maciej Ernest
Boretius (Borecki) (1649 – 1738)
Lekarz i przyrodnik Urodzony w
Giżycku, kształcił się w Królewcu i Lejdzie.
Był
pierwszym lekarzem, który stosował szczepionkę przeciwko ospie.
Był
lekarzem nadwornym w Królewcu, asesorem kolegium medycznego,
członkiem
Towarzystwa Naukowego w Berlinie, profesorem Uniwersytetu. Wydał
kilka
znakomitych dzieł przyrodniczych i medycznych.
Jerzy Andrzej Helwing (1666 – 1748)
Absolwent kilku uniwersytetów – w tym królewieckiego; wieloletni
pastor
w
Węgorzewie, lekarz, przyrodnik światowej sł.awy. W licznych
pracach opisał
nieznane dotad rośliny podając ich nazwy trzech
językach:polskim,niemieckim
i po
łacinie. Członek Towarzystwa Naukowego w Berlinie.
Jerzy Rekuć
(1670 – 1721)
Kaznodzieja w zborze polskim w Królewcu, wydawca, pisarz;
inicjator i współ-
redaktor polskiego pisma pt. „Poczta Królewiecka”. Kurator
polskich i litewskich
alumnów wyznania reformowanego.
Jakub Teodor
Klein (1685 -1759)
Wybitny przyrodnik I prawnik. Urodził
się i studiował w Królewcu, kształcił się
także
w Holandii, Anglii i Francji. Był sekretarzem rady miejskiej w
Gdańsku,
przedstawicielem dyplomatycznym na dworze Augusta II.. Liczne
prace nauko-
we
pisane po łacinie wydawał w Gdańsku, Lubece i Królewcu.
Georg Friedrich Rogall (1701 – 1733)
Profesor uniwersytetu w Królewcu i
dyrektor seminarium polskiego. Wykładał
filozofię. Pelnił takżę funkcje inspektora i dyrektora
Friedrichskollegiums.
Własnym sumptem utrzymywał 12 studentów. Po jego śmierci
nastąpił kryzys
seminarium polskiego, gdzie studiowało wielu Polaków.
Józef Mateusz
Pigulski (1724 – 1817)
Artysta malarz urodzony w Warszawie; pracował w Berlinie,
Wilnie,, na Warmii
i w
Prusach. Około 1861 r. osiadł na stałe w Królewcu.
Jerzy Krzysztof
Pisański (1725 – 1790)
Pastor
(był kaznodzieją w Pisanicy pod Ełkiem, proboszczem w
Węgorzewie),
pedagog,historyk, filozof, pisarz, bibliograf i bibliofil. W
Królewcu studiował
teologię i filozofię razem z Kantem i Herderem. Był profesorem i
rektorem
szkoły
katedralnej na Knipawie w Królewcu, profesorem na
uniwersytecie, radcą
konsystorza, dyrektorem Królewsko-Niemieckiego
Towarzystwa, utrzymywał
bliskie kontakty z polskim środowiskiem nauki i kultury. Jego
dorobek naukowy
wynosi
ok. 100 artykułów(historia i piśmiennictwo w Prusach, filozofia,
literatura, prace o jezyku polskim). Szczególnie cenne są jego
pionierskie
opracowania bibliograficzne. Prywatnie: zięć Jerzego Andrzeja
Helwinga.
Jerzy Olech (1757
– 1820)
Proboszcz ewangelicki przy Polskim Kościele w Królewcu,
pisarz mazurski,
tłumacz, wydawca, bibliofil, pierwszy na Mazurach twórca
polskiej literatury
świeckiej dla ludu, pedagog. Dyrektor Seminarium Polskiego w
Królewcu.
Tłumacz przy Kolegium Razdu Prus Wschodnich.
Jerzy Woyna-Okołow
(ok.1760 – 1828)
Piewszy konsul polski w Królewcu, wysoki urzędnik w Królestwie
Polskim.
Krzysztof Celestyn
Mrongowiusz (Mrongovius) (1764 – 1855)
Kaznodzieja polsko-ewangelicki, wykładał język polski w
Gimnazjum
Akademickim w Gdańsku, pisarz, tłumacz, leksykograf; wielki
miłośnik,
popularyzator i obrońca języka polskiego. Uczył greki i języka
polskiego w szkole
katedralnej w w Knipawie (Królewiec). Pisał,
tłumaczył i wydawał podręczniki,
słowniki, kalendarze, książki religijne. Był członkiem kilku
towarzystw nauko-
wych,
m.in. w Krakowie, Warszawie i Paryżu. Współpracował z
Mickiewiczem,
Sienkiewiczem, Czackim i i wieloma innymi przedstawicielami
polskiego świata
nauki i
kultury. Był pierwszym badaczem kaszubszczyzny.
Jan Ferdynand
Szamborski (1780 – 1832)
Królewiecki lektor języka polskiego, profesor Albertyny, autor
podręczników do
nauki
języka polskiego. Potem był kaznodzieją w Bialej Piskiej i
Ostrymkole na
Mazurach.
Ignacy Żegota
Onacewicz (1781 – 1875)
Historyk i bibliofil, wykładowca
uniwersytetów w Królewcu i Wilnie;pozostały
po nim
ogromne zbiory rękopisów, starodruków i kopiariuszy, głownie do
dziejów Litwy i epoki Zygmuntowskiej.
Wincety Pol (1807
- 1872)
Poeta
epoki romantyzmu, żołnierz powstania listopadowego, geograf.
Podczas pobytu w Królewcu chciał studiować
na tamtejszym uniwersytecie, ale
władza mu nie pozwoliła. Król chciał się pozbyć żołnierzy
polskich ze swojego
terytorium. Ważne jednak dla Pola były szerokie kontakty z
królewieckim
światem naukowym i pisarzami – w tym czsie Pol tłumaczył
na niemiecki
polskie i ukraińskie piesni ludowe. Pobyt w Królewcu i regionie
owocował
w
jego pismach literackich i naukowych. Pochowany w Krakowie na
Skałce.
Krystyn Lech Szyrma
(1790 -1866)
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, filozof, literat i
redaktor, uczestnik
powstania 1830 roku, działacz emigracyjny. Po ukończeniu
gimnazjum
w
Królewcu studiował na uniwersytecie w Wilnie.Utworzył w Londynie
wydział historyczny dla Towarzystwa Historyczno-Literackiego w
Paryżu,
przyczynił się do wzbogacenia zbiorów Biblioteki Polskiej w
Paryżu.
Podczas wojny krymskiej organizował Legion Polski. Był
korespondentem kilku
pism
angielskich i polskich, tłumaczył na język angielski
Mickiewicza i Krasic-
kiego. Pochowany w Anglii.
Gustaw Herman Marcin
Gizewiusz (Gisevius, Giżycki) (1810 – 1848)
Pastor w Ostródzie, czołowy działacz społeczno-narodowy i
obrońca polskości
na
Mazurach, etnograf, tłumacz, publicysta i redaktor. Studiował w
Królewcu.
Zbierał zabytki archeologiczne i piesni mazurskieTłumaczył i
poprawiał
podręczniki polskie i kancjonały. Na jego cześć nazwano po
IIwojnie mias-
teczko Lec - Giżyckiem.
Maksymilian Antoni
Piotrkowski (1813 – 1875)
Malarz polski, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Królewcu. Pod
wpływem
znajomości z Wojciechem Kętrzyńskim i wrażeń z podróży do Polski
malował
obrazy o tematyce historycznej. W jego domu skupiali się
wybitni Polacy
królewieccy. Urodzony i pochowany w Bydgoszczy.
Florian Ceynowa
(Cejnowa, Cenowa) (1817 – 1881)
Uczestnik konspiracji niepodległościowej, działacz
kaszubski, lekarz, folklorysta,
Pisarz, publicysta. Studiował we Wrocławiu i Królewcu. W pracy
konspiracyjnej
na
terenie Królewca współdziałał z A.Szyszłowiczem i
M.Słomczewskim.
Michal Słomczewski
(XIX wiek)
Działacz ruchu młodzieżowego.Urodzony w Kaliszu, studiował w
Berlinie
i
Królewcu. Odegrał kierowniczą rolę w organizowaniu spisku 1846
roku na
terenie
Prus Wschodnich. Brał udział w Wiośnie Ludów. Uwięziony i
skazany.
Jan Roehr (XIX wiek)
Powstaniec 1863 r. Bral udział w różnych spiskach W 1846
zesłany na Sybir.
W
1863 mianowany przez I.Królikowskiego komisarzem Prus
Wschodnich
do
przerzutów broni przez Królewiec.Aresztowany, sadzony w
Berlinie,
skazany.
Kazimierz Szulc (1825
– 1887)
Konspirator w latach 1845 – 1846, Komisarz Rządu Narodowego dla
Prus
Wschodnich w 1863 roku, publicysta. Bardzo zasłużony dla sprawy
polskiej
w
całym zaborze pruskim.
Julian Klaczko (1825
– 1906)
Działacz niepodległościowy,
publicysta, polityk. Studiował w Królewcu.
Jego
prace publicystyczne i naukowe cenione były w Europie. Był
członkiem
korespondentem Akademiii Francuskiej, aktywnym członkiem
Akademii
Umiejętności w Krakowie, doktorem honoris-causa Uniwersytetu
Jagiellońskiego.
Jan Nepomucen
Szadowski (1834 – 1914)
Ksiądz katolicki, działacz społeczny,
obrońca języka polskiego na Warmii,
krzewiciel piesni polskiej. Urodzil się pod Sztumem na Warmii.
Od 1881
r. był proboszczem w Królewcu na Sackheimie. Pod koniec życia –
dziekanem sambijskim i kanonikiem honorowym kapituły
fromborskiej.
Był
jednym z wybitniejszych kapłanów katolickich w Królewcu
(postawiono mu
pomnik
na grobie).
Wojciech Kętrzyński
(1838 – 1918)
Wybitny
historyk, czołowy działacz społeczny – orędownik sprawy
mazurskiej w
Polsce,
działacz oświatowy i polityczny na Mazurach. Współorganizator
przemytu
broni
dla powstańców 1863 roku. Studia ukończył w Królewcu. Był
członkiem
kilku
towarzystw naukowych, przyczynił się bardzo do rozwoju prasy
polskiej
na
Mazurach i Warmii, we wszystkich zaborach starał się usilnie o
pomoc mate-
realną
na cele społeczne i oświatowe. Od 1876 roku – do śmierci w
r.1918 – był
dyrektorem Ossolineum we Lwowie. Uczynil z tej placówki poważny
ośrodek
naukowy.Uratował od zagłady wiele rękopisów i
starodruków. Zasłużony dla
nauki
jako autor źródłowych dzieł z dziejów Słowiańszczyzny, Polski,
Prus
i
Pomorza. Po II wojnie światowej miasteczko Drengfurt na Mazurach
nazwano
na jego
cześć Kętrzynem.
Maksymilian
Andryson (1856 – 1884)
Bibliotekarz i działacz Towarzystwa Czytelni Ludowych na Warmii
i Mazurach.
Studiował medycynę w Królewcu. Inicjator działań narodowych na
Warmii
i
Mazurach.
Aleksander Majkowski
(1876 – 1938)
Znany
pisarz kaszubski, redaktor i wydawca „Gryfa”, działacz
społeczno-
oświatowy.
Arnold Kwietniowski
(ok.1890 – 1931)
Dziennikarz polski z Królewca. „Całe życie poświęcił
pracy na rzecz odrodzenia
Narodowego, sprawiedliwości społecznej i oświaty
demokratycznej”.
Stanisław Srokowski
(1872 – 1950)
Profesor
Uniwersytetu Warszawskiego geograf, najwybitniejszy znawca
proble-
matyki
geograficznej Prus Wschodnich. Pierwszy polski konsul
generalny
w
Królewcu (1920 – 1921), konsul w Hamburgu, inspektor konsulatów
polskich
w
Skandynawii, Kłajpedzie, w Belgii, Holandii, w Niemczech i
Szwajcarii ;
był
wojewodą wołyńskim.
Wykładał
w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie, na Uniwersytecie War-
Szewskim, Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Po II wojnie
światowej przewodniczył Komisji Ustalania Nazw Miejscowych i
Obiektów
Fizjograficznych, był prezesem Towarzystwa Geograficznego i
członkiem
Instytutu Zachodniego, prezesem Instytutu Bałtyckiego,
redaktorem czasopisma
dla
nauczycieli „Geografia w szkole”….Wydał ponad 50 prac
naukowych
i
publicystycznych. Na jego cześć miasteczko Drengfurt na
Mazutrach nazwano po
wojnie
Srokowem.
Karol Ripa (ur.1895)
Dr,
dyplomata, działacz niepodległościowy, Od 1922 pracował na
różnych
placówkach dyplomatycznych, mi.in. był sekretarzem w konsulacie
polskim
w
Królewcu. Pełnił też inne dyplomatyczne funkcje.
Albert Bartoszewicz (1942 – 2001)
Slawista, profesor Uniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego, doktor honoris-causa
Uniwersytetu Kaliningradzkiego. Członek wielu towarzystw
naukowych polskich
i
zagranicznych. Założyciel i przewodniczący komitetu redakcyjnego
pisma „Acta
polono-ruthenica”, współredaktor pism: „Studia z filologii
Rosyjskiej i Słowiań-
skiej”,
„Glottodidactica”, „Acta Neofilologia”, „Baltijskij
Filologiczeskij Kurier”.
Opublikował ponad 150 prac naukowych.
Kazimierz Ławrynowicz
(1941 – 2002)
Profesor
uniwersytetów w Kaliningradzie i Olsztynie, redaktor „Głosu znad
Pregoły”. Zajmował się m.in. historią nauki (zwłaszcza
matematyki i astronomii).
Propagator polskości w Obwodzie kaliningradzkim. Uczony o
szerokich zainte-
resowaniach. Opublikował 77 prac naukowych.
|
